استاد خیراندیش خود در مقدمه این نوشتار که پشتوانه آن را 20 سال تجربه و درمان قطعی و موفق دانسته، نوشته اند: نیاز مردم به اطلاعات مربوط به طب سنتی بسیار زیاد است؛ چرا که بیماری های فراوانی وجود دارد که درمان آن از دیدگاه طب قدیم ایران ساده است.

به گفته استاد، مزاج شناسی رشته ای تخصصی با 150 ساعت تدریس است و مواردی مانند حجامت، زالودرمانی، گیاه درمانی، عنبیه شناسی، نبض، فصد، تغذیه و ماساژ نیز دیگر موضوع های مربوط به طب سنتی هستند که در کتاب به آنها پرداخته شده است.

مولف کتاب علت افول طب سنتی در ایران را دو چیز می داند: نخست خود باختگی نسبت به تمدن غرب و بعد رویگردانی از هر آنچه خودمان داشته ایم.

درمان ها و بیماری ها دو بخش کلی این کتاب هستند که زیربخش های متعددی شامل نوع بیماری ها و چگونگی درمان آنها را تشریح می کنند و دو فصل جدا نیز حاوی نکات خواندنی و آمار متعدد بیماری ها در ایران است.

تعریف طب اسلامی

مجموعه ای از تفکرات حاکمان بعد از اسلام در جهان اسلام پیرامون طب و بهداشت را طب سنتی تعریف کرده اند و بهداشت را نیز حفظ تعادل چهار خلط(دموی، بلغمی، سوداوی و صفراوی) برشمرده اند.

در خصوص تفاوت درمان با شفا نیز آمده که: شفا درمان جسم همراه با روان آدمی است اما درمان تنها جسم انسان را در بر می گیرد.

سه روش تشخیص در طب اسلامی

• مزاج شناسی
• نبض
• ادرار و مدفوع

که در بین این سه، مزاج شناسی جامع ترین و فراگیرترین روش تشخیص محسوب می شود.

قدرت عشق

تحقیقی در کشور آمریکا درباره عمرهای طولانی انجام شده که پیرمردی 120 ساله در مورد علت آن می گوید: من عاشق همسرم هستم.

این سخن نشان می دهد، عشق قدرت ایمنی بدن را بالا می برد و چنان نیرویی به بدن می دهد که هیچ غذا و روشی این قدرت را ندارد.

دکتر خیراندیش می گوید: هر چیزی از حیوانات و گیاهان و فصل ها گرفته تا ساعت های شبانه روز، سن و سال، مزه ها و جنسیت و حتی مکان ها و اعضای بدن مزاجشان با همدیگر متفاوت است.

بعنوان مثال مزه شیرین: گرم و تر- تلخی و شوری: گرم و خشک- ترشی: سرد و خشک و بی مزه و گس مزه: سرد و تر هستند.

بنابراین مزاج برآیند 4 خلط صفرا، سودا، دم و بلغم است که باعث شکل گیری بدن شده و رفتارهای خاص همان مزاج را هم پدیدار می کند.

عاشقان تاریخ مانند شیرین و خسرو و مجنون و لیلی همه دموی مزاج بودند چرا که هر چه شدت دم و گرمی بیشتر باشد حرکت های جسورانه و رفتارهای خلاف عرف هم بیشتر است و هر چه مزاج رو به سردی برود قانون گرایی بیشتر و فرد منظم تر است.

به اعتقاد پدر کاشانی طب نوین ایران، کشوری که افراد آن سرد هستند در معرض تحولات اساسی و انقلاب نیستند و همواره مشکلات خود را با مذاکره حل می کنند و به جای تقویت سیستم دفاعی، به دنبال تقویت سیستم جاسوسی و زیرآبی رفتن می روند.

یک ایرانی نمی تواند قانون مدار باشد! چرا که طبع او گرم است اما در اروپا چون سرما غالب است لذا قانون بهتر رعایت می شود. ایرانی ها معمولا بلغمی و صفراوی هستند یعنی در اوج گرمی ناگهان افسرده می شوند.

شرح مفصل 4 خلط اصلی در این بخش کتاب آمده که باز بعنوان نمونه درباره علائم افراد سوداوی و سرد مزاج مواردی مانند تیزهوشی، انتقام جویی، منظم بودن، درونگرا، جنجالی، بدون توان ریسک و تمایل کم به معنویت جالب و خواندنی است.

در مورد جالب توجهی دیگر، درباره موسیقی هم نوشته اند که دستگاه های موسیقی شرقی و ایران کهن گرمی بخش هستند اما دستگاه های موسیقی غربی گرم اول و سرد آخرند.

انگور یکی از بهترین میوه ها و انگور ایران بهترین نوع آن در دنیا است.  نویسنده می گوید: من هر وقت بخواهم شور و نشاط داشته باشم رژیم انگور می گیرم و هر وقت رژیم انگور می گیرم انگار نیم متر روی هوا راه می روم.

در بخش مربوط به حجامت این عمل را طبی می داند که از دیرباز در ایران رایج بوده و در حدود 3هزار و 300 سال قبل از میلاد نیز در مقدونیه انجام می شده است. در ایران نیز تا سال 1344 حجامت در ایران رواج داشت تا اینکه قانون منع آن از سوی استعمارگران وضع شد.

حجامت به طور کلی به دو دسته خشک و تر تقسیم می شود و انواعی همچون عام، سر، ساق، کمر، زیرچانه، ماستویید، آلرژی و لاله گوش را در بر می گیرد.

بهترین زمان حجامت بهار و پاییز است و بهترین روزهای آن سه شنبه و 5 شنبه صبح هنگام است.

در باب تفاوت خون گیری و حجامت نیز موارد متعددی بیان شده از جمله اینکه در حجامت خون کمتری گرفته می شود و احتمال ضعف کمتر است اما خون گیری درست عکس این روش است.

در این نوشتار از نقش موثر شام و حذف ناهار که گویا سودازاترین وعده غذایی است سخن گفته اند و امروزه اروپایی ها این وعده را حذف کرده اند.  مالزی کوکاکولا را حلال نمی داند اما در ایران بیشترین مصرف را از آن خود کرده است!

استاد خیراندیش خوردن داروهای شیمیایی را بر خود حرام کرده و با بیان خاطره ای می گوید: در زمان پهلوی چند پزشک به ایران آمده بودند. من هم مترجم آنها بودم یکی از پزشکان سرما خورد اما دارویی مصرف نکرد. به او گفتم چرا دارو نمی خوری؟ گفت عوارض دارد و سرما خوردگی سه روز بعد خوب می شود؛ چه دارو بخورم و چه نخورم!

من گفتم: پس شما ما را سر کار گذاشته اید!؟

داروهای طبیعی و کاربردی که در کتاب از آنها نام برده شده شامل زیتون، انجیر، نمک، عسل و سیاه دانه و چند مورد دیگرند.

روزانه خوردن یک عدد انجیر و 7 زیتون با سه دانه خرما توصیه شده و سیاه دانه درمان اساسی سنگ کلیه و جایگرینی برای اسپرین است.

درباره کیفیت آب نیز دکتر خیراندیش بهترین آب را آب تهران و سپس اصفهان می داند و معتقد است: نیاز بدن به آب برای هضم بهتر غذا و گردش بهتر خون است.

کلید اصلی درمان ها روغن های گیاهی اند که در بخش دوم روش ها و نسخه های درمانی مختلفی برای انواع بیماری ها با استفاده از شناخت مزاج هر فرد و بهره بردن از طب قدیم برای آنها برشمرده اند.

82 نکته خواندنی در کتاب آمده که بخشی از آنها بازگو می شود.

بهترین رقیب حجامت، پیاده روی است.

تمام لشکریان جهل سودازا هستند که راس آنها دروغ است.

گل نرگس برای آلزایمر، افسردگی و آرامش اعصاب مفید است.

عسل اگر بیش از 55 درجه حرارت ببیند خراب می شود.

صفحه های پایانی کتاب هم حاوی نکاتی تکان دهنده و قابل توجه درباره کشورمان است.

ایران جز 70 کشور پر مصرف لوازم آرایشی، 10 کشور پرخور در جهان، سومین مصرف کننده آدامس است و مردم آن 4 برابر سایر کشورها داروی شیمیایی مصرف می کنند.

نویسنده برای نگارش این مجموعه از 22 منبع ، سایت، سخنرانی و تفسیر قرآن بهره گرفته است.

دکتر خیراندیش متولد سال 1335 در کاشان، مدرک دکترا در رشته توسعه علمی طب سنتی از دانشگاه «طب سنتی» ارمنستان را داراست و در سال ۲۰۱۲ به پروفسوری در رشته طب سنتی از دانشگاه دولتی علوم طبیعی روسیه نائل آمده است.

کتاب «مزاج شناسی و نسخه های استاد خیراندیش» در 360 صفحه از سوی انتشارات مارینا و جام جوان چندین نوبت تجدید چاپ و روانه بازار نشر شده است.